O gün Osman, epey çileden çıkmıştı. O çileden çıktığı vakitlerde kendini daha iyi hissediyor ve dersi de daha bir lezzetle işliyordu. Bugünkü dersi Kumpasa ithaf etmişti. Şerefine Kumpas, gidişine az kaldı… Bugünlerin tadını iyi çıkart… Yakında bütün yaptıkların burnundan fitil fitil gelecektir. Haa bize gelince; yıllar öncesinden Ziya Paşa:
Bibaht olanın bağına bir katrası düşmez
Baran yerine dürr ü güher yağsa semadan
dememiş miydi? Aslında Ziya Paşa daha neler dememişti ki. Bizim için bî-baht derken, sizin gibileri ne güzel uyarmıştı:
Onlar ki verir laf ile dünyaya nizamat
Bin türlü teseyyüp bulunur hanelerinde
Ayinesi iştir kişinin lafa bakılmaz
Şahsın görünür rütbe-i aklı eserinde
Ortada bir eser var mıdır, bunu anlamakta güçlük çekmiyorum, fakat, devlet gibi bir kavramı memurluk gibi bir unvanla vücut bulan “devlet Memurları”nın geçici olanın peşinden koşması, bütün iğrençliği ile eser-i nisyan olarak karşımızda duruyor;
Ey mürtekib-i har, bu ne zillet ki çekersin
Birkaç kuruşa müddet-i ömrünce hacalet
Lanet ola ol mala ki tahsilinin anın
Ya din ola ya ırz u ya namus ola alet
Fakat, herkes devlet memuru olamaz, olsa da devlet olmaz.
Her şahs-ı harimi-i Hak’a mahrem mi sanırsın
Her taç giyen çulsuzu Ethem mi sanırsın
Aslında herkes birbirini tanıyor, veya üç maymunu oynuyor. Oysa Ziya Paşa’nın dediği gibi:
En ummadığın keşfeder esrar-ı derunun
Sen herkesi kör, alemi sersem mi sanırsın
Ya adalet, varsa kusurumuz, sorsun mahkemeler deniyor.
Kadı ola davacı ve muhzır dahi şahit
Ol mahkemenin hükmüne derler mi adalet
Sözün burasında Tevfik Fikret’i hatırlamamak mümkün değil.
Bu harmanın gelir sonu, kapıştırın giderayak
Yarın bakarsınız söner bugün çatırdayan ocak
Bugün ki millet kavi, bugün ki çorbalar sıcak
Atıştırın, tıkıştırın, kapış kapış, çanak çanak
Yiyin, efendiler, yiyin bu han-ı iştiha sizin
Doyunca, tıksırınca, patlayıncaya kadar yiyin.
Evet, “bal tutan parmağını yalar” hatta “devlet malı derya deniz, yemeyen domuz” kültüründen geliyorsanız, elinizi çabuk tutmanız gerekir:
Bir gün gelecek sen de perişan olacaksın
Ey gonca, bu cemiyeti her demi sanırsın
Öyle ya, bu dem hep böyle mi gidecek, birgün lav ü güzaf üzerine kurduğunuz yağma düzeni
Ümid-i vefa eyleme her şahs-ı dagalede
Çok hacıların çıktı haçı zir-i bagalede
(Devam edecek)