16 Nisan’a sayılı günler kala Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceğinin şekilleneceği en önemli dönüm noktalarından birisini hep birlikte yaşayacağız. Ülke genelinde referandum süreci kısmen hareketli geçse de Sivas’ta aynı hareketliliğin olmadığı gözlemlerimiz arasında. Siyasi seçimlerde oldukça yoğun ve hareketli günler geçiren Sivas, belki de siyasi bir seçim olmaması sebebiyle referandum sürecini hareketten uzak yaşıyor diyebiliriz. Ancak 2010 referandumunu göz önüne alırsak, kent bu referandumda insanların kafalarındaki belirsizlikler nedeniyle durağan bir süreç yaşıyor demek mümkün. Çünkü 2010 referandumu da bir siyasi seçim değildi ancak Sivaslılar büyük bir hareket ve coşkuyla referandum çalışmalarına iştirak ediyordu. Şüphesiz 16 Nisan’a sayılı günler kalmasına rağmen insanların kafalarındaki soru işaretlerine yanıt bulamamaları durağanlığın temel sebebi.
SİVAS ÇOK SAYIDA SİYASİYİ AĞIRLADI
Referandum sürecinde Sivas, pek çok siyasiyi kentte ağırladı ve ağırlamaya da devam edecek. Yazımızı kaleme aldığımız güne kadar Başbakan Binali Yıldırım, Milli Eğitim Bakanı ve aynı zamanda Sivas Milletvekili İsmet Yılmaz, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, Maliye Bakanı Naci Ağbal, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, CHP İstanbul Milletvekili İlhan Kesici, CHP İstanbul Milletvekili Dursun Çiçek, CHP Sivas Milletvekili Ali Akyıldız, MHP İstanbul Milletvekili Atilla Kaya, Ülkü Ocakları eski genel başkanları ve bazı milletvekilleri de Sivas’ı ziyaret ederek referandum sürecini değerlendirdiler.
EVETÇİLER ‘EVET’İ TANIMLAYAMADI
19 Mart tarihinde bir miting yapan Başbakan Binali Yıldırım, vatandaşlara ‘evet’ propagandası yapmaktan ziyade muhalifleri eleştirdi. Ülke genelinde ‘evet’ cephesinin yaptığı açıklamalarda olduğu gibi Başbakan Binali Yıldırım da vatandaşa ‘evet’ demeleri için geçerli nedenler sayamadı. Bunun yerine AKP iktidarında Türkiye’ye ve Sivas’a yapılan yatırımları anlattı. Konuşmasının kalan kısmında da muhalifleri eleştirerek “CHP, PKK, FETÖ, Avrupa hayır diyor?” gibi söylemlerde bulunarak ayrıştırıcı ifadelere sık sık başvurdu. Oysa vatandaşın beklediği “Neden ‘evet’ demek gerekiyor” konusunda ise tatmin edici açıklamalarda bulunmaktan kaçındı. Ancak Sivas’ın sosyoekonomik durumu ve insan profiline baktığımızda miting alanını dolduranların ‘evet’ fikrine iyice kenetlendiğini gözlemledik. Başbakanın dışında çeşitli programlar dahilinde Sivas’a gelen bakan ve milletvekilleri de AKP Genel Merkezinin ağzıyla konuştu. İfadelerde ne yazık ki sürekli ayrıştırıcı ifadeler yer aldı.
‘HAYIR’ CEPHESİ HIRÇINLIKTAN UZAKTI
‘Evetçi’lerin ayrıştırıcı ve hedef gösterici açıklamalarına rağmen ‘hayır’ cephesindekiler daha yumuşak söylemlerle halka anayasa değişikliğini anlatmaya çalıştı. CHP İstanbul Milletvekili Dursun Çiçek, il başkanlığı tarafından düzenlenen program çerçevesinde kalabalık bir kitleye hitap etme fırsatı buldu. Çiçek, madde madde değişikliğin kabul edilmesi halinde oluşabilecek tehlikeleri anlattı. Gözlemlediğim kadar ayrıştırıcı ifadeler yerine daha bütünleştirici ifadeler kullanmaya da gayret gösterdi. CHP Sivas Milletvekili İlhan Kesici de Sivaslılarla buluştu. Ancak Kesici açıklamalarında ‘hayır’ demek için gerekli olan nedenleri pek de sıralayamadı. Ancak Kesici de ifadelerinde saldırgan bir tutum göstermekten özellikle kaçındı.
MHP’Lİ MUHALİFLERE ENGEL
MHP’de geçtiğimiz yıl başlayan ve hâlâ devam eden kongre krizi etkisini Sivas’ta da sürdürdü. Ülke genelinde Bahçeli’ye muhalif olanların yapmak istedikleri mitingler ya bir şekilde engelleniyor ya da muhalifler saldırılara maruz kalıyordu. Tablo Sivas’ta da değişmedi. ‘Hayır’ diyeceğini açıklayarak MHP genel başkan yardımcılığından istifa eden İstanbul Milletvekili Atilla Kaya ve Ülkü Ocaklarında genel başkanlık yapmış 9 isim Sivas’ta bir program düzenlemek istedi. Ancak grubun programları sürekli engellenerek salon anlaşmaları iptal edildi. Sonunda bir kafede program gerçekleşti ve ‘hayır’ gerekçeleri insanlara anlatıldı. Programa bir saldırı olmaması ise sevindiriciydi. Muhalif MHP’liler ‘hayır’ gerekçelerini en iyi şekilde halka anlatan grup olarak gözüktü. Referandumdan ‘evet’ çıkması durumunda oluşabilecek tehlikeler, hükümetin geçmişteki yanılgıları, yapılmak istenilen değişikliğin daha büyük yanılgılara yol açabileceği gibi konular iyice irdelenerek genişçe anlatıldı.
VATANDAŞ BÜYÜK ORANDA KARARINI VERMİŞ GİBİ
AKP’nin her seçimde yüksek oy desteği gördüğü Sivas, bu referandumda da hükümete istediğini verecek gibi görünüyor. 2010 referandumunda yaklaşık yüzde 80 gibi bir oranda ‘evet’ diyen Sivas bu kez yüzde 80’lere çıkamasa da yüzde 65 dolaylarında yine ‘evet’ diyecek. Sivas’ta bir bilinçlenmenin olduğu şüphesiz bir gerçek. Sokağa çıktığımızda ‘hayır’ diyecek olanların gelecek kaygısı taşıdığı için ‘hayır’ oyu kullanacağını net bir şekilde gözlemlemek mümkün. Ancak ‘evet’ cephesinde durumlar pek de ümit verici değil. ‘Evet’ diyecek olanlar siyasi bir seçimde oy kullanacaklarmış gibi hareket ediyor. Sokaktaki vatandaş da hükümetin ağzıyla konuşarak, “CHP, PKK, HDP, FETÖ ‘hayır’ diyor” sözüne sarılıyor. Ancak buna rağmen farklı siyasi görüşe sahip olmakla birlikte AKP’ye oy desteği veren ciddi bir kesimin referandumda ‘hayır’ oyu kullanacağı da aşikar.
CHP seçmeni net bir şekilde Sivas’ta ‘hayır’ diyecektir. MHP tabanının ise büyük kısmı genel merkezin tavrından rahatsız. MHP, Sivas’ta büyük oranda ‘hayır’ oyu kullanacak. Özellikle BBP Sivas İl Başkanlığı, BBP Genel Merkezinin ‘evet’ kararına sert tepki göstermişti. BBP tabanı Muhsin Yazıcıoğlu suikastının çözülememiş olması sebebiyle büyük oranda ‘hayır’ diyecek gibi gözüküyor. Diğer yandan Saadet Partisinin de ‘hayır’ yönünde tavır alması sağ tabanın ‘hayır’ safına geçmesine olanak sağladı. Bu anlamda Sivas’ta Saadet Partililerin de tamamına yakını ‘hayır’ diyecek gibi. Ne yönde tercihte bulunacağına karar veremeyen bir gruptan da söz etmek mümkün. Bu grup hem ‘evetçi’leri hem de ‘hayırcı’ları dikkatle takip ediyor. Bu grubun tercihi ise muhtemelen sandık başına gidene kadar şekillenmeyecektir. Hükümete sempati besleyen bu grup, hükümetin ‘FETÖ’ ve “açılım” süreci sebebiyle de karar verme noktasında tereddüt içindeler.
İzlenimimiz Sivas’ta referandumdan ‘evet’ çıkacağı yönünde. Ancak yukarıda da belirttiğimiz üzere ‘evet’ diyecek olanların sosyoekonomik durumları ile insan profillerine bakmak neden ‘evet’ dediklerini beyan edecektir. Geldiğimiz noktada ‘evet’ cephesi değişikliği halka tam olarak anlatamamış olmamasına rağmen siyasi bağlılık sebebiyle halkın ciddi bir kesimi ‘evet’ diyecektir.
Yunus BUDAKTAŞ
Sivas İrade gazetesi
