Prof. Dr. Emre Alkin, ekonomi yönetiminin seçimlere kadar 'durumu idare etme' hamlelerinin, serbest piyasadan nakit döviz alımını durduracak şekilde yönetilemediğini belirterek, KKM'ye benzer yeni bir adım gelebileceğini ifade etti. Alkin, çok konuşulacak yazısında yer verdiği hamleyi şu sözlerle anlattı...
Topkapı Üniversitesi Rektörü ve Ekonomi Gazetesi yazarı Prof. Dr. Emre Alkin, KKM benzeri yeni bir hamle yapabileceğini açıkladı.
Alkin, ekonomi yönetiminin serbest piyasadan nakit döviz alımını durduracak şekilde adımlar atamadığına dikkat çekerek, bu sürecin 'süper bono' hamlesiyle yönetilebileceğini kaydetti.
"BU DENEMENİN BAŞARI ŞANSI ÇOK AZ"
Alkin, "Dur bakalım ne olacak derken hikayenin sonu süper bono olacak..." başlıklı yazısında şu görüşlere yer verdi:
Eğer döviz kurları tutulmaya devam edilirse, Bakan Şimşek’in eleştirdiği KKM uygulamasına benzer bir uygulama gündeme gelebilir. Sanıyorum bir yıl önce yapılması uygun olan ama yapılmayan “süper bono” hamlesi gelebilir. Belki de bu yolla “Bakın politika faizlerini yükseltmeden durumu kurtardık” diyebilir, TCMB ve Hazine ve Maliye bunu yapar mı bilemem.
FATURA DAHA DA BÜYÜYOR
Diyelim ki yaptı, böyle bir kamu kağıdının vadesi 6 ay ve yıllık faizi en az % 50 civarında olmalı ki döviz talebi dursun. Eğer ilk hamlenin başarılı olması isteniyorsa % 55 ile piyasaya çıkmak en doğrusu.
Böylelikle mevduat faizi bu süper bonoya rekabet ederken % 60’ların üzerine çıkmaz. İlk arzdan sonra ilginin yüksekliğine göre birkaç tane daha yapılabilir. Ancak döviz kurlarını serbest bırakmadan bu hamlenin yapılmaması gerekir. Yoksa KKM gibi ikinci bir kambur oluşur.
Sözün özü; döviz kurlarını tutarak ve faizleri kontrol ederek işlerin düzelmesini beklemek hiçbir zaman doğru bir yaklaşım olmadı. Serbest piyasaya geçmeyi ertelediğimiz her an faturayı daha da büyütüyor."
Türk lirasının son yıllarda yaşadığı ani düşüşlerin önüne geçebilmek amacıyla, AKP iktidarının talimatları sonucunda hayata geçirilen Kur Korumalı Mevduat (KKM), iki yılın ardından ekonomi yönetiminin adeta ayağına dolanmış durumda.
Yaz aylarında göreve başlayan yeni ekonomi yönetimi ile birlikte KKM'ye yönelik bir dizi değişiklik hayata geçirilirken, Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğler ile uygulamadan tasfiyelerin önü açılmıştı.
TASFİYE SÜRECİ DURMA NOKTASINA GELDİ!
28 haftadır üst üste düşüş gösteren KKM, 15 Şubat tarihli Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) raporu ile haftalık yüzde 3.1 oranında düşüş yaşayarak tüm zamanların rekorunu kırmıştı.
Ancak uygulamada 3 haftadır yaşanan düşüşler, ekonomi yönetimini adeta alarma geçirmiş durumda. 31 Mart öncesi fiilen seçim ekonomisine başlayan TCMB, günlük ortalama 800 milyon dolarlık rezerv satışı yaparak piyasalara yönelik arka kapı müdahalelerine devam ederken, KKM'deki 3 haftalık düşüş sırasıyla yüzde 0.6, 0.8 ve 0.6 şeklinde gerçekleşti.
Düşüş rakamlarının aniden bıçak gibi kesilmesi, 2024 yılının sonunda tamamen sıfırlanması beklenen KKM'nin tasfiye sürecine büyük bir darbe vururken, son olarak 1 Ocak itibarıyla TL dönüşümlü KKM hesabı açmayı yasaklayan ve yeni yılda zorunlu karşılık adımları getiren Merkez Bankasının, KKM'ye yönelik yeni bir adım atması bekleniyor.
DOLAR SAHİPLERİNİ TEDİRGİN EDECEK GELİŞME
KKM'de uzun süredir devam eden düşüş serisinin önemli bir bölümünü Türk lirası dönüşümlü hesaplar oluştururken, İktisatçı Yalçın Karatepe, Kur Korumalı Mevduat'ta kalan paranın büyük bölümünün dövizden dönüşümlü hesaplarda bulunduğunu ve şirketlerin tüm varlıklarını KKM'de tutmaya devam ettiklerini belirtti.
2023 yılının ilk yarısında her türlü döviz talebi yaratabilecek işlemlere kısıtlama getiren ve KKM'deki parayı artırarak 14 Mayıs'a kadar herhangi bir kur şoku yaşanmamasını hedefleyen hükümet, seçimlerin ardından göreve getirilen yeni ekonomi yönetimi ile gün aşırı aldığı kararlar yoluyla KKM'ye olan ilgiyi azaltmaya çalışıyor.
KKM'DE PARASI BULUNANLAR İÇİN YENİ KISITLAMALAR YOLDA
Buna karşın geçtiğimiz aylarda alınan zorunlu karşılık adımlarının ardından TCMB, KKM hesaplarını kapsayacak yeni bir değişikliğe gitmedi.
Bankalara verilen örtülü talimatlar ile mevduat faizlerini yukarı çeken Merkez Bankası, TL mevduatındaki cazibeyi yükselterek KKM sahiplerinin doğal yollar ile uygulamadan çıkışını hedeflese de, haftalardır yaşanan tasfiye sürecinde KKM'den çıkış hızının düşmeye başlaması, yeni radikal adımlara başvurmayı zorunlu kılıyor.
Ekonomistler, ilerleyen haftalarda Kur Korumalı Mevduat hesapları için kombiyo vergisi ve kur farkı yoluyla elde edilen kar için küçük vergilendirmeler getirilebileceğine dikkat çekerken, bu kısıtlamaların bireysel kullanıcılar yerine şirketler için hayata geçeceği iddia ediliyor.
