DİLCİ: “KESKİN HATLAR, ŞİDDET DUYGUSUNU KÖRÜKLER”

Mekanların çocukların gelişimine etkisini araştıran ve 6 ay boyunca farklı branşlarda görev yapan 47 öğretmenin gözlemlerini analiz eden Cumhuriyet Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Tuncay Dilci, mimaride kullanılan keskin hatların çocukları hırçınlaştı

Cumhuriyet Üniversitesi tarafından yapılan araştırmada, mekanların, çocukların karakter gelişiminde önemli rol oynadığı, mimaride kullanılan keskin hatların çocukları hırçınlaştırdığı saptandı.

Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Pedagog Doç. Dr. Tuncay Dilci, yaptığı açıklamada, mekanların çocukların gelişimine etkisiyle ilgili bir araştırma yaptıklarını belirtti.

Türkiye'deki okulların mimarisiyle Türk-İslam medeniyetlerinde eğitim veren yerlerin mimarisini araştırdığını dile getiren Dilci, 6 ay süren araştırma kapsamında farklı branşlarda görev yapan 47 ilkokul, ortaokul ve lise öğretmeninin gözlemlerine başvurduğunu aktardı.

Dilci, 47 öğretmenden aldığı verilerin içerik analiziyle çözümlemesini yaptığını ve daha sonra bu alanda yapılan bilimsel araştırmaları taradığını anlatarak, "Mekan ve insan etkileşimi tarihin her döneminde mevcut. Eğitim kurumları estetik, insan duygularını okşayan, yapıcı, esnek, hoşgörü mesajları veren, demlenmiş ve ruhu olan sanat eserlerine dönüştürülmeli" dedi.

Araştırmadan elde ettiği sonuçları değerlendiren Dilci, okulların iç dizaynının keskinlikten uzak, oval ve esnek geçişlerle düzenlenmesi gerektiğini ifade etti.

Araştırmada kullanılan renklerin, sıranın şeklinin, tavanın yüksekliğinin bile çocukları etkilediğini gördüklerini vurgulayan Dilci, "Sıranın kenarının 90 derecelik açıyla olması Hristiyan mimari tarzıdır. Bizim düşünce ve kültür yapımıza göre, sıra kenarlarının oval, esnek olması gerekir. Çocuğun fiziki ve ruhsal travma yaşamaması için bu yapılar ve içerideki malzemeler, keskinlikten arınmış olmalı. Keskin hatlar, şiddet duygusunu körükler. Eğitim sistemimizdeki başarısızlığın nedeni mekansal tasavvurları kendi genetik kodlarımıza uygun işlemeyişimiz olabilir" diye konuştu.

Mekanların çocukların hem karakterini oluşturduğuna hem de ruh sağlığını etkilediğine işaret eden Dilci, şunları kaydetti:

"Okullar dizayn edilirken tavan yüksekliği 3 metre ve yukarısı olmalı. Sınıflardaki sütün ve kolonların dizilişine, ergonomisine, ışığın soldan gelmesine, çocukların kullanmış olduğu araç ve gereçlerin şekline dikkat edilmeli. Osmanlı-Selçuklu mimarisinde tavan hep yüksektir. Türk-İslam medeniyetinin tasarladığı eğitim mekanları günümüz mimarisine ışık tutmalı. Türk insanı duygularıyla hareket ediyor. Bu nedenle o dönemlerde inşa edilen esnek, yumuşak geçişli, oval mimari yapılar, bizim genetik kodlarımıza daha uygun. Esnek, hoşgörü sahibi ve nesil yetiştirmek istiyorsak yumuşak geçişli çizgilerin ve hatların öne çıkarıldığı mekanlar yapılmalı. Bizim eğitim tarzımıza en uygun yapılar Osmanlı ve Selçuklu mimarisinde görülüyor. Bu yapılar modernleştirilerek eğitim mimarisine uyarlanmalı."

- Kullanılan renklere dikkat edilmeli

Doç. Dr. Tuncay Dilci, çocuklarda en çok çatışma yaratan durumun, zıt renklerle bezenmiş ev ve okul ortamı olduğuna dikkati çekti.

Odalarında zıt renkler kullanılan çocukta çatışma ve ikilemli duyguların karakter haline geldiğini, zıt fikirler, çatışma, agresiflik ve öfke görüldüğünü dile getiren Dilci, "Bu çocuklar zaman içerisinde saldırganlık ve dürtü kontrolsüzlüğü yaşayabilir. Dolayısıyla mekanlar çocuğun gelişim dönemi, nesneleri algılayış biçimleri de dikkate alınarak dizayn edilmeli. İlkokulda kullanılan renkler ortaokulda, ortaokulda kullanılan renkler lisede kullanılmamalı. İlkokulda çocukların dikkatini uzatacak kırmızı ve turuncu gibi sıcak renkler kullanılmalı. Ortaokulda mavi renk, lisede ise resmiyeti anlatan gri tonların kullanılması daha uygun olur" şeklinde konuştu.

Dilci, iyi dizayn edilmiş, çocuğun bilinç dünyasına hitap eden mekan tasarımlarının çocuğun öz güven ve kişiliğinin gelişmesinde olumlu rol oynayacağını sözlerine ekledi.