Koalisyon güçlerinin Libya’ya yönelik operasyonu sürerken komutanın NATO’ya geçmesi halinde Ankara, insani yardım çerçevesi ile sınırlı kalmak üzere Türk askerinin Libya’ya gönderilmesini gündemine aldı. Diplomatik kaynaklar, “Tezkere gerekebilir” açıklamasını yaparken Genelkurmay Başkanlığı da muharip olmayan bir gücün Libya’ya gönderilmesine itirazı bulunmadığını belirtti.
Libya’ya ilişkin gelişmeleri Cumhuriyet’e değerlendiren diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin sürecin başından bu yana temkinli hareket edilmesini önerdiğini belirterek, “Hava harekâtı yetmeyecek gibi görünüyor. Kaddafi, karada devam edebilir, Bingazi’ye girebilir. Operasyonun hedefi belli değil. Hedef Kaddafi’yi düşürmek mi, katliamı durdurmak mı? Kimi vuruyorlar belli değil” görüşünü dile getirdil.
Türkiye’nin “engelleme” yapacağını düşündükleri için Paris’e davet edilmediğini vurgulayan aynı kaynaklar, “NATO’daki tutumumuzu biliyorlardı. O yüzden çağırmadılar” diye konuştu. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy’nin, operasyon başlar başlamaz Kaddafi’nin hemen düşeceği gibi yanlış hesap yaptığını dile getiren diplomatik kaynaklar, “Burada BM kararı ile bağlı kalacaklar mı? Koalisyon içeri dalacak mı? Biz bunun yararı olmayacağını gördük. Kaddafi’ye bırak, dedik. Mübarek dinledi, ama Kaddafi dinlemedi” dediler. Diplomatik kaynaklar Libya’ya ilişkin sürecin bundan sonraki bölümüne ilişkin olarak da şu değerlendirmeyi yaptılar:
“Operasyonun askeri bölümüne karışmak istemiyoruz. Biz sadece insani yardım bölümünde yer almak istiyoruz. ABD de NATO’ya devredilmesini istiyor. İnsani yardım olursa, tezkere gerekebilir. Barışı koruma için Libya’ya asker göndermek zorunda kalabiliriz. Asker gönderme konusunda Genelkurmay’da bir sıkıntı yok. Muharip olmayan güç gönderilmesine itiraz etmiyorlar. Bunun dışında ambargonun uygulanmasını denetleyebiliriz.”
Türkiye’ye davet yok sanmışlar
Öte yandan ABD ve İngiltere’nin Türkiye’nin Paris toplantısına davet edilmiş olduğunu sandıkları ortaya çıktı. Diplomatik kaynakların verdiği bilgilere göre geçen cumartesi günü yapılan Paris toplantısı sonrasında hem Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu İngiliz ve ABD’li muhataplarına hem de Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirliğioğlu bu ülkelerin Ankara’daki temsilcilerine, “Türkiye neden Paris toplantısına davet edilmedi” diye sordu. İngilizler ve ABD’liler de “Biz sizin Paris toplantısına çağrılmamış olduğunuzu hiç düşünmedik” yanıtı verdiler.
Diplomatik kaynaklar, Libya’daki sürece ilişkin çelişkileri “Kaddafi gidecek mi, gitmeyecek mi? Giderse kim yerine gelecek? Kara harekâtı olmadan kim Kaddafi’yi teslim alacak?” ifadeleriyle dile getirdiler.
Üçe bölünebilir
Diplomatik kaynaklar, Libya’nın ikiye değil, üçe bölünme tehlikesi içinde olduğuna da işaret ederlerken, operasyonu sadece petrole bağlamının ucuz bir yöntem olduğu değerlendirmesi yaptı. Diplomatik kaynaklar, “Şimdi fiili bir durum yaratılabilir. Bu noktada, Sudan’la bir karşılaştırma yapmak doğru olmaz. Çünkü Sudan’da referandum gibi bir meşruiyet vardı” görüşünü dile getirdi.
