Hükümet, Alevi açılımının en önemli ayaklarından biri olan cemevlerinin statüsü konusunda yeni bir formül geliştirdi. Yeni formüle göre cemevleri, müstakil yasa çıkarılarak “kültürevleri veya inanç merkezleri” adı altında Başbakanlık’la ilişkili kurum olarak konumlandırılacak. Yardım aktarımı başta olmak üzere cemevlerine ilişkin diğer çalışma usulleri yönetmelikle belirlenecek.
Hükümet, Alevilik ve cemevleri konusunu “hukuki” ve “teolojik” olarak masaya yatırdı. Din bilginlerinin bulunduğu bir komisyon “Teolojik” değerlendirmede, “Her dinin bir ibadet yeri var. İslam’da ibadet yeri mescittir. Kuran ibadet yeri olarak mesciti gösteriyor. Aynı Allah’a ve Kuran’a inanıyorsak niye biz ibadet yeri olarak ikilik çıkarıyoruz. Gelin dini kaynaklara göre adım atalım. Mezhep yapılanması farklı. Kültürel ritüellerin olduğu yerleri farklı tanımlayalım” noktasından öteye bir ilerleme kaydedemedi.
Yeni statü için üç formül
Alevi hukukçuların da bulunduğu komisyon ise hukuki açıdan “üç formül” ortaya koydu. Komisyon cemevlerinin statüsünü yönelik üç formülü, “kamu yararına dernek olsun”, “Diyanet bünyesinde mezhepler genel müdürlüğü kapsamında değerlendirilsin” ve “ibadethane olarak tanınsın” şeklinde sıraladı.
“Cemevlerinin ibadethane olmasına” sıcak bakmayan hükümet, diğer iki formül için taraflarla temas kurarak nabız yokladı. Hükümet cemevlerinin ibadethane olmasını gündemden çıkarmasına, “Alevi dedeleri, babalar ve zakirlerin devletten maaş alması ve memur statüsünde değerlendirilmesi tekke ve zaviyelerin kapatılmasına ilişkin devrim kanunlarına aykırı olur” görüşünü gerekçe gösterdi. Diyanet İşleri Başkanlığı bünyesinde “Mezhepler Genel Müdürlüğü” kurulmasına ise hem Diyanet’ten hem de Alevilerden tepki geldi. Diyanet İşleri Başkanlığı, kurum bünyesinde Alevilere ilişkin bir oluşumun dini açıdan sıkıntı yaratacağını diğer mezhepler açısından sorun yaratacağını görüşünü Başbakanlık’a bildirirken, Aleviler de Diyanet içindeki yapılanmaya sıcak bakmadı. Bir diğer formül olan cemevlerinin “kamu yararına dernek” statüsünde olmasına ise bazı Alevi oluşumları direnç gösterdi. Hükümet kamu yararına dernek statüsü ile elektrik, su, inşaat gibi konularda cemevlerine
Her formülde bir engelle karşılaşan hükümet, bu kez, “müstakil yasa” ile cemevlerinin statünü belirlemeyi gündemine aldı. Formüle göre, müstakil bir yasa çıkarılarak cemevleri “kültürevleri veya inanç merkezleri” şeklinde Başbakanlık bünyesinde veya Başbakanlık’la ilişkili kurum olarak konumlandırılacak. Cemevlerine maddi yardımın nasıl aktarılacağı başta olmak üzere diğer işleyişler yönetmeliklere bırakılacak. Bu formüle ilişkin Alevilerle temas kuracak olan hükümet, konuyu Bakanlar Kurulu’nda da değerlendirmeye alacak.
