DOLAR 0,0000
EURO 0,0000
STERLIN 0,0000
ALTIN 000,00
BİST 00.000
Metin BOSNAK
Metin BOSNAK
Giriş Tarihi : 26-04-2022 01:49

BİLMENİN MALİYETİ NEDİR?

 

 

 

“Bilgi” kavramı tarih boyunca bir sorun olmuştur. Bu sonunun özünde hem bilgi edinme araçları ve amaçları hem de bilgiyle edinilen sonuç ve bilginin neye yarayacağına dair kaygılar ve endişeler yatmaktadır. Bazen yönetimler, bazen insanlar, bazen dinler, bilginin sınırlarına dair kurallar ortaya koymuş, kimisi bilgiyi teşvik etmiş, kimi yasaklamış kimi de sınırlamıştır.

 

 

 

 

Bu sınırları koyarken de, bilginin gerekli olanı ve olmayanı ya da meşru olanı, olmayanı konularında ayırımlar yapmış ve bilginin bir tehdit alanı olduğu düşüncesiyle kimileri bir kısım bilgi unsurlarını insanın kapsama ya da kavrama alanı dışına çıkarıp kendilerine koruma alanları oluşturmuştur.

 

           

 

Kimi devirlerde—şimdi olduğu gibi--hâkim güçler bilinmemesi gereken bilgilerden bahsetmişler veya kendilerini alaşağı edeceği düşüncesi ile bilgi yerine ilgiyi oturtup yani bilgiye giden rayları makaslayarak ilgiye kaydırmıştır insanları. Makaslamaya rağmen bir yolunu bulup bilgiye ulaşanları ise cezalandırma yoluna gitmişlerdir. Bu bilginin bir kısmı doğaya ve doğaüstü unsurlara, bir kısmı da bizzat insanın kendisine dair olan bilgilerdir.

 

 

 

 

Bilginin fikre tahvil edilmesi, nadasa bırakılan beyinlerin fikir filizlerine beşiklik etmesi, fikir sahiplerinin bedenlerine dünyayı zindan, sürgün ve mezar etmiştir. Lakin buna rağmen fikirler hem bedenin mezarlıklarını hem de zindanlarını aşmış, yaşamaya ve hürriyete dair mâniaları tek tek yırtmış, asırları aşarak sonraki nesillere intikal etmiştir. Bilginin ve fikrin önündeki engelleri koyanlar ise ademe mahkûm olmuştur.

 

 

 

 

Bilgiye vurmak isteyenler ya onun gerçekliğini ya dayanağını ya da onu edinmenin özündeki “merak” kavramını cezalandırmak suretiyle meşru gördükleri şu veya bu statükoyu devam ettirmek böylece iktidarlarını devam ettirmek niyetini izhar etmişlerdir.

 

           

 

Yahudi-Hıristiyan (YH) geleneğinde bilgiyle ilgili sorun Tevrat’ın daha ilk sayfalarında ortaya çıkar. Bilgi ile iktidar arasındaki bağlantı açık bir çatışma alanına dönüşür. Bilgi bir iktidar unsuru olur, hem psikanalitik hem epistemolojik hem de ideolojik anlamda.  Bilgi bir sembolik fallustur yani; bilgisizlik ise bir cendere, bir fanus. Tekvinde geçtiği şekliyle Yehova’nın insanları öncelikle bezeyip donattığı ve mükemmelen kullanımlarına sunduğu cennetten kovulmasını temel sebebi, insana koyduğu yasakla ilgilidir. O yasak, yılanın Havva’yı, Havva’nın Âdem’i teşvik etmesi sonucu, yenilen “iyilik ve kötülüğün bilgisi” dir.  Böylesine bir yasak ağaçtan yenilmesi Yehova için kendi iktidar alanına müdahale gibidir ve ilk müdahalenin kadından gelmesi de ayrıca bir sorun olarak ortaya çıkmaktadır.  Nitekim insanlar meyveyi tattıklarında “insan bizden biri oldu” der. 

 

 

 

 

Yani Yehova tanrısallığı bilgi ve dolayısıyla iktidar ile özdeşleştirmekte ve onu tadan inanı ise bahşettiği cennetten kovmaktadır. Ona göre diğer tanrısallık unsuru olan şey ise “ölümsüzlüktür” bu da diğer ağaçla yani “hayat ağacı” ile ifade edilmektedir.  Birinci ağacı insanların ihlal ettiklerini görünce Yehova, ikinci ağacı derhal koruma altına alır ki böylece tanrısallığın diğer yarımküresinden insanları mahrum kalsınlar. İnsanın ödediği bedel ağır olur; cennet gitmiş, acı, meşakkat ve ölüm gelmiştir yerine.  O bir tarihe mahkûm, tarihsel varlıktır artık… 

 

Greko-Romen (GR) geleneğinden bilginin ilk defa sorun şeklinde ortaya çıkması Hesiod ile başlar. M.Ö. 9. asırda yazılan Theogony’de, daha önce babasını tahtından indiren ve “tanrıların tanrısı” ve “insanların tanrısı” olan Zeus, daha sonra yarı tanrı olan Prometheus’u “tanrılardan” ateşin bilgisini alıp insanlara verdiği için acılara maruz bırakır.  Bir anlamda teknolojik bilgi, dil, muhayyile ve şuur anlamına gelen ateş, Prometheus’un asi ilan edilip, kardeşi Epimetheus’a da Pandora’nın musallat olmasına yol açar. Pandora’nın sepetinin açılması dünyadaki bütün kötülüklerin, acının ve meşakkatlerin nedeni olan bir “hediye”dir insanlığa. İroni’nin en acı örneklerinden olan Pandora hikâyesi, psikanaliz doğrultusunda okununca ortaya GR ve YH geleneklerini birleştiren bir mefhum ortaya çıkar:  Pandora ve Havva’nın düşüncesizce istihdam ettikleri “merakları” hem kendilerine hem insanlığa bela getirmiştir. Bu meraklar sepet açma ve meyve tatma şeklinde sembollere bürünen meraklarını giderme usulleridir. Çünkü kadın insana bilgi yolunu açmakla kalmamış, ıstırap tünellerini de kazmıştır geleneğe göre.

 

           

 

Burada bitmez tabii. Nuh tufanından sonra insanların yeni şehirler imar etmesi, bir anlamda Yehova’nın yarattığı dünya içinde insanların kendi dünyalarını yaratması olarak algılandığından Yehova bunu kendisine yönelik bir başka tehdit ve bilgi ve teknoloji birikimi olarak algılar. “Teknoloji,” yapım ve yaratma bilgisidir. İnsanlar arasındaki birikim dil ile taşınıp kaydedildiğinden dolayı Yehova Babil’deki insanların dillerini, dolayısıyla zihinlerini, entelektüel ve fiziki coğrafyalarını ve netice olarak güç birlikteliklerini bozar.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yehova’nın korkusu kendi iktidarına dair meşruiyet kaygılarıdır. Küresel siyasetin korkularına ne kadar da benziyor değil mi?

 

NELER SÖYLENDİ?
@
Metin BOSNAK

Metin BOSNAK

DİĞER YAZILARI MUHSİN BAŞKAN Mum Titrer Hanemizde Ülkücülük CHP'yi Ne Zaman Sevdim İSLAMCILIKLA MÜSLÜMANI, TÜRKÇÜLÜKLE TÜRKÜ YABANCILAMAK SOSYAL MEDYANIN SOS'LARI PARALEL YAPI Bosna'daki Türk Üniversitesi: IUS DER SPİEGEL "BOYUN EĞME" DİYOR DEVRİM Mİ DEDİNİZ? BİRLİK VE BERABERLİK NEDİR? DİL TARİH VE İDEOLOJİ AYNAYI ARAMAK... MAKULLER AKİLLERE KARŞI VEDA HUTBESİNİ OKURKEN HİNLİK VE HAİNLİK ÖTESİNDE TARİHE BAKMAK ALPEREN OLMAK BİR HİLAL BİR İHTİLALDİR DELİLİĞE ÖVGÜ AŞK'A DAİR YAKLAŞIMLAR BİLİM, İDEOLOJİ VE DARVİNİZME DAİR YALAN DÜNYADA GERÇEK TARİH OLUR MU? DELİ DUMRUL'UN KÖPRÜSÜ ORTAYA KARIŞIK HALLERİMİZ EFKAR VE HERZELER YUSUF, ŞEHİR VE TABUYA DAİR EĞİTİME NEDEN HAYIR? EFKAR VE HERZELER "ADAMLARIN" PLANI HER ZAMAN TUTAR MI? İNGİLİZ'CE KONUŞMAK... BEN ÖLÜNCE KİM KALIR? BU ÜLKEYİ ANLAMAK... NİYET TAVŞANLARI VE TARİH ŞERİF MARDİN VE CUMHURİYETİN GETTOLARI FERMAN VE FETVA BAYRAMLARDAN BAYRAM BEĞENMEK AŞKIN BAR/KODU MEVSİM SONU İNDİRİMLİ LİBERALCİLİK YOL DA İÇİMİZDE SEYYAH DA! OSMANLI NE ZAMAN ÖLDÜ? SÜRGÜN KAYIP MEDENİYETİ ARARKEN... KÜRDİSTANA DAHA NASIL YARDIMCI OLABİLİRİZ? İKİNCİ YEŞİL KUŞAK PROJESİ MHP NEREYE GİDİYOR? NASIL BİR GENÇLİK? KİM KORKAR EBU ZER'DEN? MEHDİ NE ZAMAN GELECEK? "GÜZEL VE YALNIZ ÜLKE"YE Milliyetçilik ve Kürtler İLETİŞİM VE PROPAGANDA BATILILAŞMAK TWITTER'DA KENDİMİZİ OKUMAK "DANIMARKA ÜLKESİNDE KOKUŞAN ŞEYLER" BİSİKLETİN İSLAMİ OLANI FİRAVUN VE HİÇ'LİK KAMUSAL ALAN DÖNÜŞTÜ MÜ? KADIN, ŞEYTAN VE ÖLÜM ÇEVRİM İÇİ AHLAK ÖLÜM VE YAŞAMA KORKUSU KISKANÇLIĞIN KISKAÇLARI 11 Eylül ve ABD YA 12 EYLÜL SONRASI? Korku ve alkışlar arasında Ortadoğu AYDIN, MÜNEVVER VE ENTELEKTÜEL ORTADOĞU'DA OLANLARI ANLAMAK KAVGA NEREDE? KAVGA NEREDE? ORTADOĞU'NUN YENİDEN TASARIMI SUSMAK, PUSMAK VE BİRLİK DİL VE TARİH KAVGAMIZ HOLİGARŞİ Said Nursi ve Cemaat algısı Size “İslamî alt-çevre” diyebilir miyim, “abi”? MUHAFAZAKÂRLIK NEDİR? TÜRK LİBERALİZMİ AŞK MI MAŞUK OLAN? DİN'ERCİLİK SİVİL İTAATSİZLİK NEDİR? NEDEN KÜRT ÇALIŞMALARI ENSTİTÜSÜ? DEĞİŞİM İDEOLOJİSİ VE LİBERAL PROPAGANDA 12 EYLÜL SONRASI UZLAŞMA LİBERAL STATÜKOCULUK UYKUYU ÖLDÜRMEK "EKSİK ETEK" BABİL, DİL VE PROPAGANDA DENKTAŞ'IN ÖLÜMÜ AİKİDO VE "KÜRDİSTAN" DEĞİŞİM TÜRKÇE VE İDEOLOJİ "KASIMPAŞALI" BAŞBAKAN "İBRAHİMİ DİNLER" BİLİMLE DİNİ UYUŞTURMAK KOLTUĞA OTURAN VE KOLTUĞUN OTURDUĞU İNSAN TEMCİT PİLAVI VE YENİ OSMANLI RODRİGEZ NEDEN LİBERAL OLAMAZ? BEN'SİZLİĞE ŞİİR TOPKAPI'DAN DOLMABAHÇE'YE DÜŞERKEN ERBAKAN'I ÖZLERKEN MÜSLÜMAN VE İSLAMCI İSLAM VE FEMİNİZM KAÇIRILAN GÜNDEM BIDEN NOTLARI DEMOKRASİDE KİM KİM ÖPÜYOR ARAF'TA TARİHLERDEN TARİH BEĞENMEK İKİNCİ YEŞİL KUŞAK PROJESİ ARAFTAKİNİ ÖZLEMEK Hayatta Sürgün Olmak AKADEMİSYENLİK KÜRESEL KARADUL TEFRİKALARI GÜNCELLENEN MESİHİ BEKLERKEN TÜRKİYE KOLTUK, TURNUSOL VE KİMLİK BOSNA'DA BİR TÜRK ÜNİVERSİTESİ KOVBOY MEHTERANLA JAZZ ÇALARKEN Amerika ve Anti-Amerikan Kimlikler AMERİKAN KİMLİĞİ VE ŞEYTANLARI DÖNÜLMEZ AKŞAMIN UFKUNDAYIZ KUTLU VEDA DEĞİŞİMİN TÜRKÇESİ VE UYANIŞ TANRI, İNSAN VE TAKVİM ÖDLEK ÖCÜNÜ ALDI MI? Millet Olabildik mi? Zaman, medeniyet ve din Zaman, medeniyet ve din Mehdi’yi beklerken ORTADOĞU VE YENİ İNSAN Kediler, Fareler ve Vatan Kürşat olma vaktidir Gülün Adı, Kadın ve Takva İslamo-Amerikancılık EBCET, CİFR VE TARİH SÜBJEKTİF OLMANIN FAZİLETİ DİPLOMASİMİZ NEREYE? İSTİKLAL MARŞI YENİDEN YAZILABİLİR Mİ? KOKUŞAN BİR ŞEYLER VAR! KÜRESEL KARADULUN AĞLARINDA "Yeni Osmanlı"nın Yeni Haçlılara Yardım Tezkeresi KATLİAMERİKA MAHALLE, BASKILAŞIM VE FİKİR NAMUSU YARASANIN ÇIĞLIĞI VE DİPLOMASİ Ay lav yu, Cani! AŞKIN HALLERİ DOKUZ HECELİLER FİRAVUN... Kadın'ım... 28 Şubat ve Erbakan KADDAFİ'DEN KESESİ Ve Yine Karşınızda Renan, Sykes ve Picot Democoupracy mübarek olsun! FULL'er Yapalım mı, Abi? Ortadoğu'da Sezaryen Mısır'da Karaoke Devrimi Mısır'ı Okurken Obama ve ikinci yeşil kuşak projesi (I) Bir Ortadoğu Masalı Mutlu Oligarşiden Kutlu Oligarşiye Ey zahit, şaraba eyle ihtiram! Bilinç ve Sürgün İbrahim, devir içimdeki putları! İdeolojik dil ve Teolojik Tarih Pardon, Size Demokrasi Diyebilir miyim? Paralel Evren, Küresel İslamcılık Erkekler ne zaman "adam" olur? "Millî" Küreselleşme? AK'Kışşş Kimliklerin Kurdu “Hiç” i öğrenmek GELENEK VE MANKURT Küresel tapınak, yerel rahipler ve Hipnoz Çift-düşün, yeni-konuş! Batı'yı ararken... Aforoz’malar… Halife Ömer Hayek’i ne zaman okumuştu? AĞLAMAKTAN ÇAĞLAMAYA DOĞRU KÜRT'AJ Shalom, Kürdistan! İstiklal marşını yeniden yazmak İslam, Millet, Hilafet ve Siyaset Amerika düşmansız olabilir mi? Mustafa Reşit Paşa'ya Mektup Keşif... Babil’in dil’beri Medeniyetlerin neyi çatışıyordu? Tarihi hangi hikâyeci yazar? Zihin Kontrolü ve Kült YUMURTANIN AK'I, SARISI Ebu Zer’in günlüğü Her şey zıddı ile mi kaim? Melamilik “marka” mıdır? Melâmilik Bir ayrılık, bir yalnızlık, bir ölüm AŞKA DAİR NE VARSA Medya medyumluğu ve wikisızmalar Türkiye, İran ve Dünya Barışı Muhafazakârlık “marka”sı? Füze ümütz! “Van münütz!” Çin'in hafızası ve küresel sistem Kutlu veda Öznellik Öz’neliktir! Hz. İnsan, Hz. Peygamber ve emanet Said Nursi ve tesettür İmam, Örtünme ve Nur Suresi Din duble “yol” mu demekti? Gelenek, mankurt ve reform Aylardan şubat günlerden cuma Alaturkalıktan Kolaturkalığa gelenek Gelenek mürtedi ve kimlik Namus, Kanun ve Fazilete Dair İman "terakkiye" destek midir? Yılmayacağız... ÜÇ TARZ-I MAHALLE VE HAL Hoş geldin, Şeytan! OSMANLI VE NEO-OSMANLI DAYILAR VE DAYILANMALAR Türkiye’de muhafazakârlık ve Dr. Faustus Tesettür neyi örtüyor? Milat oluşturmak Yahudilik bir din mi yoksa ırk mıdır? Tarih satrancını asıl kim oynuyor? Mahalle ve getto Tanrı, totem ve muta nikahı Orta Doğu’mların ebesi ŞOFÖR MAHALLİ BASKISI KÜRESEL İSLAMCILIK RENAN'I VE KENDİMİZİ AŞMAK Medine Vesikası Türk solculuğu ve İslamcılığı Batı’k düşüncelerin Doğu’şu BATI'NIN DEĞERLERİ EVRENSEL MİDİR? NEO-MUHAFAZAKÂRLIK VE YİN-YANG Karadul KEDİLER VE FARELER “Erkekliğin” yasası, “kadınlığın” tasası ON ADIMDA LİBERAL OLMA TÜYOLARI Neden Federasyon? Kaburga kemiklerimdeki sızı? Ortadoğu ve Darbeler "Küreselleşme "millet"e neden karşıdır? TURNUSOL Ya 12 Eylül sonrası? (II) Ya 12 Eylül sonrası? 12 Eylül darbesine nasıl gelmiştik? (II) 12 Eylül darbesine nasıl gelmiştik? (I) Kim ne der? Ne zaman ki…
NAMAZ VAKİTLERİ
Gazete Manşetleri
Yol Durumu
BURÇ YORUMLARI
  • KOÇ
    Koç Burcu
  • BOĞA
    Boğa Burcu
  • İKİZLER
    İkizler Burcu
  • YENGEÇ
    Yengeç Burcu
  • ASLAN
    Aslan Burcu
  • BAŞAK
    Başak Burcu
  • TERAZİ
    Terazi Burcu
  • AKREP
    Akrep Burcu
  • YAY
    Yay Burcu
  • OĞLAK
    Oğlak Burcu
  • KOVA
    Kova Burcu
  • BALIK
    Balık Burcu
ANKET OYLAMA TÜMÜ
E-Bülten Kayıt
ARŞİV ARAMA