TÜRKİYE'YLE AMERİKA ARASINDA 'YENİ ORTAKLIK'

Amerika’nın önde gelen düşünce kuruluşlarından Dış İlişkiler Konseyi, “Türk Amerikan İlişkileri: Yeni Bir Ortaklık” başlıklı raporunu yayınladı. Rapor, eski Dışişleri Bakanı Madeleine Albright ve eski Ulusal Güvenlik Danışmanı Stephen Hadley başkanlığında 23 üyeli bir çalışma grubu tarafından kaleme alındı.

Raporda, Türkiye’nin ‘gelişmekte olan bölgesel ve küresel bir güç olduğu ve Amerika gibi ciddi bölgesel sorunlarla karşı karşıya olduğu’ yazıyor. Bu nedenle, Dış İlişkiler Konseyi, Türkiye’yle Amerika’nın stratejik ilişkilerini gerçeğe dönüştürebilmesi için yeni bir ortaklık kurması gerektiğini öneriyor. Konsey, yeni ortaklığın hem iki ülkenin ortak çıkarlarını hem de Türkiye’nin artan ekonomik ve siyasi konumunu göz önünde bulundurması gerektiğini vurguluyor.

Dış İlişkiler Konseyi raporunda yeni ortaklığın geliştirilmesi için Washington’la Ankara’nın bazı ilkeleri benimsemesi gerektiği yazıyor: Tarafların birbirlerinin çıkarlarına saygı göstermesi, karşılıklı güvenin tesis edilmesi, ortak amaçlar ve stratejiler üzerinde yakın temasın sürdürülmesi, dış politikada sürprizlerden kaçınılması ve Washington ve Ankara arasındaki kaçınılmaz görüş ayrılıklarının tespit edilip yönetilmesi.

Raporda, Türkiye’nin Amerika’nın geleneksel Avrupalı müttefikleriyle aynı konumda olmasa da, ilişkilerin geliştirilmesi ve olgunlaştırılması için stratejik gerekçeler bulunduğu vurgulanıyor.

Raporda, Türkiye’nin daha demokratik, daha kalkınmış ve siyasi olarak hiç olmadığı kadar etkili bir konuma geldiği belirtilirken, iç sorunlara da dikkat çekiliyor, ancak bazı uygulamaların Türkiye’de demokrasi konusunda soru işaretleri yarattığına dikkat çekiliyor. Kurul, bu uygulamaları şöyle sıralıyor: Gazetecilerin yargılanması ve alıkonması, hükümete karşı komplo oluşturdukları iddiasıyla kuşku uyandıran ve ucu açık bir şekilde ordu mensupları ve diğer kişilerin peşinden gidilmesi; bazı Türk liderlerin liberal olmayan eğilimleri, Kürt meselesi ve yeni anayasa konusunda ilerleme sağlanmaması.

Dış İlişkiler Konseyi bünyesinde oluşturulan çalışma grubu, Türkiye’nin Amerika’da iyi anlaşılmadığını, bu sorunun giderilmesi için çalışacaklarını bildiriyor. Çalışma grubu, “Gücüyle, zayıf noktalarıyla, hedefleriyle yeni Türkiye’nin daha iyi anlaşılmasını; bölgesel ve küresel rolünün değerlendirilmesini amaçladıklarını ve Türk Amerikan bağlarının geliştirilmesi ve derinleştirilmesi için önerilerde bulunacaklarını” belirtiyor.

Raporu hazırlayan çalışma grubunda eski Amerikalı yetkililer, akademisyenler ve işletme yöneticileri bulunuyor. Projenin direktörlüğünü Dış İlişkiler Konseyi Ortadoğu uzmanı Steven Cook yürütüyor. Bugün New York’ta kamuoyuna açıklanan rapor yarın Washington’da düzenlenecek bir toplantıda ele alınacak.