Leyka Cenah, "Baðýþý sevmiyorum, bence baðýþlar aslýnda yardýmcý olmaya çalýþtýðý insanlara zarar veriyor," diyor.
Leyla Cenah, Internet teknolojisinden yararlanarak tüm dünyada yüzlerce yoksula iþ yaratan Samasource adlý sivil toplum örgütünün kurucusu. Cenah, "Ýnsanlar kendi paralarýný kazanmak ve bunu nasýl harcayacaklarýna kendileri karar vermek istiyor. Yoksullara yardým saðlayan kuruluþlar, ne yazýk ki, verdikleri baðýþlarý nasýl kullanmalarý gerektiði konusunda yoksullarý kýsýtlýyor. Bence bu çok yanlýþ," diyor.
VOA Photo M. Noormohammadi
Leyla Cenah
Harvard Üniversitesi mezunu olan Leyla, son 10 yýl boyunca yoksul ülkelere yardým veren kuruluþlarda çalýþmýþ, bu ülkeleri sýk sýk ziyaret etmiþ. Ancak Leyla 17 yaþýnda, ilk kez Gana’ya gittiðinde ihmal edilen beyin gücünün önemini kavramýþ. Gana’da tanýþtýðý zeki çocuklar ona yeni bir bakýþ açýsý kazandýrmýþ: Bu seyahat ekonomik kalkýnma ve yoksulluðu önleme programlarýyla ilgili anlayýþýmý tamamen deðiþtirdi.
Leyla, Hindistan’daki bir çaðrý merkezini gördükten sonra Samasource fikri doðmuþ. Leyla, Hindistan’daki yoksullar Internet sayesinde iþ bulabiliyorsa, tüm dünya yoksullarýnýn ayný fýrsatý kullanabileceðini düþünmüþ.
Böylece de Samasource’un ilk tohumlarý atýlmýþ. San Francisco merkezli Samasource, çok uluslu teknoloji firmalarýndan büyük ihaleler alýp, daha sonra bunlarý “mikro” ölçekli projeler olarak bilgisayar ve Internet baðlantýsý olan yoksullara daðýtýyor.
Mikro projeler, içerik oluþturmak, resim altý bilgi yazýlarý, bilgi doðrulamak gibi ilerden oluþuyor.
Samasource þu ana kadar Afrika, Güney Asya ve Haiti’de 16 iþ merkezi ile çalýþýyor. Samasource, 2008’den bu yana, çoðu kadýn olan 1500 kiþiye 1 milyon dolar kazandýrmýþ.
Leyla, kadýnlarýn çoðunlukla ekonomik özgürlükleri olmadýðý için þiddete maruz kaldýklarýný söylüyor. Ama bu kadýnlara ekonomik fýrsatlar sunulduðunda çok þeyin deðiþebileceðini anlatýyor: "Kadýnlar zekalarý sayesinde daha da beðeni kazanýyor."
Kimileri bu tür iþleri yoksul ülkelere ihale etmenin Amerikan ekonomisine zarar verdiðini düþünüyor. Leyla, Amerika’daki yoksullara da bu iþlerle para kazandýrmayý umuyor. Ancak yoksulluða karþý daha küresel yaklaþýmlar sergilenmesi gerektiðini belirtiyor: "Ýnsan nerede olursa olsun, insan… Ýster Bangladeþ’te yaþasýn, ister Mississippi’de… Her biri eþit þansa sahip olmalý."
Gelecekte, Leyla iþlerini daha da büyüterek daha fazla insana kendilerini yoksulluktan kurtarma þansý yaratmayý umuyor.