Amerika’nýn yeni Rusya Büyükelçisi Michael McFaul, öteden beri Rusya’da demokrasiyi ve Washington ile Moskova arasýnda iþbirliðini savunan bir diplomat. Ancak büyükelçi iki ay önce Moskova’ya ulaþtýðýnda þiddetli bir Amerikan aleyhtarlýðýyla karþýlaþtý.
Cumhurbaþkanlýðý seçim kapnaysýnda Vladimir Putin’in yandaþlarý kendisini Putin karþýtý sokak gösterilerini desteklemekle suçladý. Amerika’nýn Sesi muhabiri James Brooke, Büyükelçi McFaul ile Amerika-Rusya iliþkilerinin geleceðini konuþtu.
1933’den beri Amerikan büyükelçilerinin konutu olan Spaso House adlý binada görev yapan Michael McFaul kendisini tekrar Soðuk savaþ günlerine dönmüþ gibi hissettiðini söylüyor: "Bu kadar çok Amerikan karþýtlýðý olmasý beni þaþýrttý. Artýk farklý bir iliþki kurduðumuzu sanýyorduk. Ama bu yöndeki hýzlý geliþme bazýlarýný rahatsýz etti ve geride býraktýðýmýz bir dönemin söylemlerine geri dönülmesine yol açtý."
McFaul geçen hafta Washington’da Baþkan Yardýmcýsý Joe Biden ile görüþtü. Biden yeni büyükelçiye ne tavsiye etti?
"Biden beni McFaul diye çaðýrmayý sever. “Bildiðin yolda yürü.Tümüyle bizim politikamýzý uyguluyorsun. Rusya’da hem hükümet hem de toplumla iliþki kurmaya devam et,” dedi.
Washington politikasýný deðiþtirmiyor. Peki Rusya’da seçimden sonra Amerikan karþýtý söylem deðiþti mi?
"Soðuk Savaþ günlerindeki acý, sert söylemlere dönmek istemiyoruz. Bunlar Amerika’nýn ulusal çýkarlarýna aykýrý. Rus hükümetine gelince, yetkililer bana ve diðer hükümet yetkililerimize bizimle ayný görüþü paylaþtýklarýný belirtti. Onlar da ayný þeyi istiyor. Önümüzdeki hafta ve aylarda karþýlýklý çýkarlarýmýza hizmet eden çalýþmalara dönüp dönmediðimizi göreceðiz."
Mayýs ayýna kadar görevde kalacak Rusya Cumhurbaþkaný Dimitri Medvedev, Güney Kore’deki nükleer güvenlik zirvesine gitmeden önce Ýran’ýn füze tehdidine karþý Avrupa’da kurulan hava savunma sistemini yeniden eleþtirdi: "Evet, füze kalkaný uyuþmazlýk konusu. Bu sistemin ne olduðunu Rus yetkililere anlatmak için daha çok çalýþmamýz gerekiyor. Moskova en çok gerçekte varolmayan SM3 Block 2B adlý füzeye itiraz ediyor. Bu füze sadece kaðýt üstünde mevcut. Füze savunma sistemi aslýnda hem bizim hem Rusya’nýn ulusal çýkarlarýyla çatýþmýyor. Ama henüz Rus meslekdaþlarýmýzý ikna edemediðimiz bir gerçek."
Obama, þimdi Amerika’yý sýk sýk sert biçimde eleþtiren Putin ile iliþki kurmak zorunda. Seçimden beþ gün sonra Obama Putin’i telefonla arayarak kendisini kutladý: "Baþkan Obama’nýn Rusya politikasý çok açýk. Üç yýldýr üzerinde çalýþtýðý bu politikayý deðiþtirmesi için bir neden yok. Cumhurbaþkaný Putin ile üç yýldýr birlikte çalýþtýðýmýz konularý ele almaya devam edeceðiz."
Putin cumhurbaþkaný adayý iken Washington’u Moskova’daki demokrasi yanlýsý gösterileri desteklemekle suçladý.
Büyükelçi McFaul, Washington’un Rusya’daki hükümet dýþý, siyaset dýþý gruplara mali destek vermeye devam edeceðini söylüyor: "Bu paranýn tek bir kuruþu siyasi örgütlere, partilere, gösterileri düzenleyen gruplara, liderlerine gitmiyor. Rusya’da bu konuda büyük bir yanlýþ anlama var. Böyle bir þey yapmýyoruz. Ve bu politikamýza sýký sýkýya baðlýyýz."
Büyükelçi McFaul Amerika’nýn hedefinin Rusya’da sivil toplum kurulmasý olduðunu söylüyor: "Partizan olmayan, baðýmsýz, hükümet dýþý örgütler sivil toplumu geliþtirecek iþler yapar, dünyanýn her yerinde sivil toplumlarýn mücadele verdiði sorunlarla ilgilenir. Çevre, kadýn saðlýðý, insan haklarý gibi hem bizim hem Ruslar’ýn çýkarlarýna hizmet eden çalýþmalar güçlü sivil toplum yaratýr."
Ancak Rusya’da seçim dönemi sona ererken Amerika’da baþkanlýk seçim kampanyasý baþlýyor. Büyükelçi McFaul kendisini Amerika-Rusya iliþkilerini yürütmede iniþli çýkýþlý bir yolda bulabilir.