DW Türkçe'nin de aralar?nda yer ald??? 150 medya orta??n?n ekim ay?nda yay?nlad??? ara?t?rma ise devlet ba?kanlar?ndan milyarder i? insanlar? ve dünyaca ünlü sanatç?lara kadar birçok ismin vergi cennetlerini nas?l kulland???n? gözler önüne sermi?ti. DW Türkçe'nin Ekim ay?nda yay?nlad??? haberlerle Türkiye'den 52 offshore ?irket sahibi ve yetkilisinin ba?lant?lar? da ortaya konmu?tu.
YEN? BELGELER
Uluslararas? Ara?t?rmac? Gazeteciler Konsorsiyumu (ICIJ), daha önce siyasetçiler, i? insanlar? ve di?er çok say?da ismin vergi cennetlerine nas?l para aktard???n? ortaya ç?karan Pandora Papers (Pandora Belgeleri) ara?t?rmas?nda yeni belgeleri kamuoyuna aç?klad?.
DW Türkçe'den Pelin Ünker ve Serdar Vardar'?n haberine göre; ICIJ'in payla?t??? ve 117 ülkeden 600'den fazla gazetecinin kat?ld??? yeni Pandora Papers ara?t?rmas?, 31 ülkede faaliyet gösteren 14 "hukuk" ve "finansal dan??manl?k" firmas?ndan s?zan yakla??k 12 milyon belgeye dayan?yor.
ICIJ'in veritaban?na iki offshore hizmet sa?lay?c?s?ndan yüklenen belgelerde Panamal? hukuk firmas? Alemán, Cordero, Galindo & Lee (Alcogal) ve Britanya Virjin Adalar? merkezli Fidelity Corporate Services'ten elde edilen 15 bini a?k?n offshore ?irket, vak?f, tröst ve di?er kurulu?lar?n hak sahiplerinin bilgileri yer al?yor.
TÜRK?YE'DEN 131 ?S?M
Dün yay?nlanan listede Türkiye'den offshore ?irketlerine para aktaran 131 ismin daha oldu?u iddia edildi. Offshore ?irket sahibi olan bu isimlerin 114'ü Alcogal, 17'si ise Fidelity mü?terisi.
ICIJ'in veritaban?nda yay?nlanan isimler aras?nda daha önce de haberlere konu olan Rönesans Holding'in kurucular?ndan Ay?e Il?cak, Eski Turizm Bakan? Erol Y?lmaz Akçal'?n e?i, k?z? ve ye?enleri, Borusan Holding Yönetim Kurulu Ba?kan? Ali Ahmet Kocab?y?k, eski e?i Ay?e Zeynep Kocab?y?k, k?z karde?i Borusan Holding Yönetim Kurulu Ba?kan Yard?mc?s? Zeynep Hamedi, dünyan?n say?l? zenginlerinden ?pek-?nan K?raç, eski diplomat Onur Öymen'in o?lu Burak Öymen ve MARS Entertainment Group'un eski orta??, yap?mc? Muzaffer Y?ld?r?m'?n yan? s?ra dikkat çeken ba?ka isimler de var.
?ddiaya göre, 2019'da Hexagon Dan??manl?k, 2020'de ise K?raça Holding'deki hisselerini, "para transferi doland?r?c?l???" ve "kara para aklama" suçlar? nedeniyle 19 Haziran'da Avusturya'da gözalt?na al?nan Sezgin Baran Korkmaz'a devreden Jan Nahum ve e?i Ne?e Nahum da listede. Di?er yandan Alarko Turizm Group Ba?kan? Edip ?lkbahar, Ero?lu Holding Yönetim Kurulu Ba?kan? Nurettin Ero?lu, Gantek Teknoloji Yönetim Kurulu Ba?kan? ve Cook Adalar? Türkiye Fahri Konsolosu Ahmet ?efik Öngün, Gülman Group'un sahibi Kemal Gülman ve Kamhi ailesinden R?fat, Renee ve Karen Kamhi de bu isimler aras?nda.
Belgelere göre, Jan Nahum ve e?i Ne?e Nahum'un Mart 2007'de Alcogal ?irketi üzerinden Britanya Virjin Adalar?'nda kurdu?u Valmoza Limited adl? bir ?irketi var. Alarko Turizm Group Ba?kan? Edip ?lkbahar Britanya Virjin Adalar? merkezli Wickmar International Ltd, Kamhi'ler Dillingham Finance Limited adl? offshore ?irketlerin sahipleri.
VERG? ?ND?R?M?NDEN VERG? CENNET?NE
Pandora Papers, Türkiye'de bir yandan büyük kamu ihalelerini al?p vergi indirimi ve te?viklerden yararlan?rken di?er yandan gelirlerini vergi cennetlerine aktaran ?irketlerin varl???na i?aret etti.
DW Türkçe'nin inceledi?i belgelerde, Türkiye i? dünyas?ndan Cengiz Holding'in sahibi Mehmet Cengiz, Rönesans Holding Kurucusu Ay?e Il?cak, Çal?k Holding Yönetim Kurulu Ba?kan? Ahmet Çal?k ve Demirören Holding'in patronu Y?ld?r?m Demirören'in e?i Hazan Revna Demirören ile Holding'in yönetim kurulu üyesi karde?i Fikret Tayfun Demirören'in yan? s?ra son dönemin yeni zenginlerinden köklü holding sahiplerine, medyadan spor dünyas?na kamuya mal olmu? isimler yer ald?.
DÜNYADAN HANG? ?S?MLER VAR?
S?zd?r?lan belgeler aralar?nda Azerbaycan Devlet Ba?kan? ?lham Aliyev'in ailesi, Çekya Ba?bakan? Andrej Babis, Ukrayna Cumhurba?kan? Volodymyr Zelenskyy, Lübnan Ba?bakan? Najib Mikati, Kenya Cumhurba?kan? Uhuru Kenyatta, Ekvador Cumhurba?kan? Guillermo Lasso Mendoza, ?ili Devlet Ba?kan? Sebastián Piñera, ?ngiltere eski Ba?bakan? Tony Blair ve eski Fransa Maliye Bakan? ve Uluslararas? Para Fonu Ba?kan? (IMF) Ba?kan? Dominique Strauss-Kahn'?n oldu?u çok say?da politikac? ve devlet liderinin deniza??r? ili?kilerini de ortaya koydu.
"AMAÇ S?STEM?N VERD??? ZARARA I?IK TUTMAK"
ICIJ, bu bilgileri kamu yarar?na yay?nlad???n? belirtiyor. S?zd?r?lan belgelerde bir ki?inin veya ?irketin ad?n?n bulunmas?, yasa d??? veya uygunsuz davran??larda bulundu?u anlam?na gelmemekle birlikte ICIJ, bu verilerin herkese ücretsiz olarak sa?lanmas?n?n, offshore sisteminin neden oldu?u zarara ???k tutmaya yard?mc? oldu?u görü?ünde. ICIJ Direktörü Gerard Ryle, "Yolsuzlu?a neden olan gizliliktir. Çal??mam?z, vergi cennetlerinin, saklayacak bir ?eyleri olan insanlar ve ?irketler için koruma sa?layabilece?ini gösterdi. Bu sistem vergilendirilmesi gereken serveti yetkililerden kaç?rmak ya da kirli paran?n denetimini perdelemek için var" diyor.
Pandora Papers, 3 Ekim 2021'de yay?nland?ktan birkaç saat sonra Pakistan, Meksika, ?spanya, Brezilya, Sri Lanka, Avustralya, Panama ve ba?ka yerlerdeki yetkililer, offshore holdinglere soru?turma açma sözü verdi. Küresel gözlemciler siyasi eylem ça?r?s?nda bulundu. Avrupa Parlamentosu ve Malezya, Kolombiya, Ekvador, Brezilya dahil çok say?da ülkenin parlamentolar?nda, Pandora Papers bulgular?na ili?kin görü?meler düzenlendi. ABD'li yetkililer de offshore firmalar?n aç?lmas?na yard?mc? olan ve ?imdiye kadar mü?terilerinin yasa d??? faaliyetlerinden sorumlu tutulmayan arac?lar? ilgilendiren yeni bir yasa tasar?s? olu?turdular.
ICIJ'e konu?an Tax Justice Network CEO'su Alex Cobham, Pandora Papers if?aat?na ili?kin, "Bu s?z?nt?lar bize bir kez daha finansal gizlili?in küresel ekonominin kalbinde oldu?unu ve siyasi sistemlerimizin damarlar?nda zehir gibi dola?t???n? gösterdi" diyor.
2022'DE YEN? VER?LER GELECEK
Offshore Leaks veritaban?na eklenen yeni veriler, Pandora Papers s?z?nt?s?nda bulunan bilgilerin yaln?zca bir k?sm?n? temsil ediyor. Yay?nlanan veriler, Pandora Papers belgelerinin sadece yüzde 4'ünü olu?turuyor. Pandora Belgeleri, Panama merkezli bir hukuk firmas? olan Alcogal'den 2 milyondan fazla kayda sahipti. Fidelity Corporate Services ile ba?lant?l? 200 binden fazla kay?t vard?. ICIJ, 2022'de Pandora Papers s?z?nt?lar?nda yer alan di?er offshore hizmet sa?lay?c?larla ba?lant?l? daha fazla veriyi bir araya getirecek.
Eklenen yeni verilerle birlikte, ICIJ'in Offshore Leaks veritaban?, art?k be? farkl? s?z?nt?dan kaynaklanan 800 binden fazla offshore kurulu? hakk?nda önemli bilgiler ve 200'den fazla ülke ve bölgedeki ki?i ve ?irketlere ba?lant?lar içeriyor.
