Milli Mücadele döneminde 19 Mayıs 1919'da Samsun'dan başlayan yolculukta Erzurum Kongresi'ne giderken Mustafa Kemal Atatürk'ün ilk kez Sivas'a geldiği tarih olan 27 Haziran 1919'un 99'uncu yıl dönümü için kutlama programı düzenlendi.
Sivas - Ankara kara yolu üzerindeki, 'Sivas'a ve Cumhuriyet'e İlk Adım Anıtı' önünde düzenlenen törene Vali Davut Gül, 5. Piyade Eğitim Tugay Komutanı Tuğgeneral Ömer Ertuğrul Erbakan, Belediye Başkanı Sami Aydın, İl Emniyet Müdürü Kenan Aydoğan, İl Jandarma Komutanı Jandarma Albay Sinan Şen ile daire müdürleri ve sivil toplum örgütleri katıldı.
Çelenk sunumu, saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından halk oyunları gösterisi sundu.
Daha sonra valilik adına konuşan Sivas Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmeni Hasan Ali Şeker, şu ifadeleri kullandı:
"Her Anadolu şehri Kurtuluş Savaşı'nda, bağımsızlık mücadelesinin bir okulu olmuştur. Bağımsızlık mücadelesinin önderi de öğretmeni de Mustafa Kemal Paşa'dır. Bir düşünürümüz diyor ki; 'Hayata iki tip insan gelir gider. bir mezara girenler, iki ansiklopediye girenler. Ansiklopediye girenler de kendi arasında ikiye ayrılır. İyiler ve kötüler. Şüphe yok ki; Mustafa Kemal Paşa, iyilerin başköşesinde tarihteki yerini almıştır.
Amasya'dan hareket eden ve Tokat'tan geçen Mustafa Kemal Paşa, 27 Haziran 1919'da halk ve askerler tarafından bugün bulunduğumuz yerde coşkuyla karşılanır. Sivas'ta yanan bağımsızlık meşalesi, Anadolu'nun her köşesine ışık saçacaktır. Sultan şehir, üzerine yüreğinden başka muska takmadan bu onurlu görevi icra edecektir.
Atatürk bunu Nutuk'ta şöyle anlatmaktadır; 'Sivas şehrine girerken caddenin iki tarafı büyük bir kalabalıkla dolmuş; askeri birlikler tören düzeni almış bulunuyordu. Otomobillerden indik. Askeri ve halkı selamladım. Bu manzara, Sivas'ın saygıdeğer halkının, Sivas'ta bulunan kahraman askerlerimizin bana ne kadar bağlı ve sevgi ile dolu olduğunu gösteren canlı bir tanık idi.'
Atatürk, 27 Haziran akşamı Sivas Müdafa-i Hukuk Cemiyeti yöneticileriyle bir toplantı yaparak delege seçip Erzurum'a göndermelerini istemiştir. Sivas Kongresi ile ilgili gerekli talimatları vererek 28 Haziran'da Sivas'tan ayrılmıştır. Fakat Sivas'a yedi kez daha yolu düşecektir. Son ayak basacağı tarih de 13 Kasım 1937 olacaktır. Geçmişte Sultan İzzettin Keykavus, Kadı Burhanettin gibi önemli ruh mimarlarını misafir eden Sultan Şehir Atatürk'ü de 108 gün gururla misafir edecektir.
Bu süreçte Erzurum Kongresi amacına ulaşmış Mustafa Kemal ve beraberindekiler 02 Eylül 1919'da Sivas'ta yeniden büyük bir heyecanla karşılanmıştır. 08-09 Eylül gecesi Mustafa Kemal Paşa'nın odasının önü oldukça kalabalıktı. Manda ile ilgili değerlendirmeler yapılıyordu. Bu sırada Askeri Tıp Öğrencisi Hikmet Bey heyecanla haykırdı. 'Paşam, delegesi bulunduğum tıbbiyeliler beni buraya istiklal davamızı başarmak için yolundaki mesaiye katılmak üzere gönderdiler. Mandayı kabul edemem. Eğer kabul edecek olanlar varsa, bunlar her kim olursa olsun. Şiddetle red ve takbih ederiz. Farzı muhal, manda fikrini siz dahi kabul ederseniz sizi de reddeder, Mustafa Kemal'i vatan kurtarıcısı değil; vatan batırıcısı olarak adlandırır. Ve telin ederiz.' demişti.
Bu sözler üzerine Mustafa Kemal'in gözleri dolmuş heyecanlı bir sesle; 'Arkadaşlar gençliğe bakın, Türk milli bünyesindeki asil kanın ifadesine dikkat edin.' dedi. Sonra Hikmet Bey'e dönerek; 'Evlat müsterih ol. Gençlikle iftihar ediyor ve gençliğe güveniyorum. Biz azınlık kalsak dahi mandayı kabul etmeyeceğiz. Parolamız tektir ve değişmez: Ya istiklal ya ölüm.' diyerek gencin alnından öpmüştür."
